Blog

END Europejski Nakaz Dochodzeniowy

END Europejski Nakaz Dochodzeniowy


Ważny, aczkolwiek niezbyt często stosowany, w kontekście praw podejrzanego czy oskarżonego, środek alternatywny wobec ENA (EUROPEJSKI NAKAZ ARESZTOWANIA).

Nie trzeba bowiem sięgać zawsze po ENA, żeby zapewnić udział w przesłuchaniu podejrzanego czy oskarżonego.

Sukces EUROPEJSKIEGO NAKAZU ARESZTOWANIA, jako instytucji, spowodował, że wydawanych jest ich tysiące w UE w każdym roku. W polskiej praktyce, kiedy prokurator chce przesłuchać podejrzanego, a przebywa on za granicą, to najczęściej sięga po ENA.

Natomiast Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/41/UE z dnia 3 kwietnia 2014r. w sprawie europejskiego nakazu dochodzeniowego w sprawach karnych, a także wydane na jej podstawie przepisy krajowe, wprowadziły możliwość przesłuchania podejrzanego, a nawet oskarżonego w postępowaniu sądowym, w innym państwie UE niż to, w którym toczy się postępowanie.

Jako podejrzany lub oskarżony, możesz o to wnioskować. Możesz też wnioskować o przeprowadzenie innej czynności w postępowaniu karnym, która zmierza do gromadzenia materiału dowodowego. Masz możliwość w ten sposób zebrać dowody swojej niewinności - np. przesłuchać świadków.

Wniosek dowodowy należy złożyć w prokuraturze, która prowadzi sprawę, a w postępowaniu sądowych w sądzie.

Może nawet zostać wykonana czynność dowodowa, która nie istnieje w naszym postępowaniu karnym. Jednak organy państwa UE, które miałoby wykonać daną czynność dowodową, mogą odmówić wykonania czynności, gdyby istniały przesłanki , że wykonanie tej czynności byłoby sprzeczne z prawami podstawowymi (podstawowymi prawami człowieka, w tym akceptowalnymi w UE prawami procesowymi podejrzanego lub oskarżonego).

Możemy wnioskować o przekazanie danych z systemu bankowego lub finansowego (w tym również o rachunkach w instytucjach pozabankowych), dane dotyczące połączeń telefonicznych itp.

Należy pamiętać, że możliwe jest przesłuchanie: świadka, biegłego, podejrzanego lub oskarżonego w formie wideokonferencji lub telefonicznie. Muszą być oczywiście zapewnione prawa człowieka, np.: prawo tłumaczenia, prawo do udziału obrońcy.

Organ państwa, które ma wykonać dane czynności dowodowe, powinien zadecydować, czy wykona czynność, w ciągu 30 dni, a wykonać czynność w ciągu 90 dni od podjęcia decyzji. Jednak w sprawie zabezpieczenia dowodu, który mógłby ulec utraceniu, wykonanie powinno nastąpić nawet w ciągu 24 godzin.

Powyżej opisana regulacja Unii Europejskiej spowodowała uchwalenie przepisów w tym zakresie w porządku krajowym, które znalazły się w przepisach art. 589w do 589zt kodeksu postępowania karnego.